Παρά την εφαρμογή οριζόντιων μέτρων ανάσχεσης της πανδημίας που εφαρμόσθηκαν από τα τέλη Οκτωβρίου, η πορεία της τελευταίας διαφοροποιείται από περιοχή σε περιοχή. Οι παραπάνω παρατηρήσεις τείνουν στο συμπέρασμα ότι η διαχείριση του υγειονομικού κινδύνου, ακόμα και τώρα που εισδεχόμαστε στην καλοκαιρινή περίοδο και ταυτόχρονα προχωρούν οι εμβολιασμοί με πιο γρήγορο ρυθμό, θα πρέπει να συνεχίσει να εξετάζεται σε τοπικό επίπεδο. Πλέον προβληματίζουν πέρα από την Αττική και τη Θεσσαλονίκη, η Λάρισα, η Μαγνησία, η Αρκαδία, η Κορινθία, η Αιτωλοακαρνανία, η Εύβοια, η Βοιωτία, τα Ιωάννινα, τα Γρεβενά, η Ξάνθη, τα Χανιά, το Ηράκλειο, το Ρέθυμνο, η Κέρκυρα και η Λέσβος.
Αυτά αναφέρονται στην ποσοτική ανάλυση των επιδημιολογικών δεδομένων, της ομάδας του Δημοσθένη Σαρηγιάννη, διευθυντή του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και διευθυντή της Ερευνητικής Ομάδας HERACLES για το Εκθεσίωμα και την Ανθρώπινη Υγεία του Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας και Καινοτομίας του ΑΠΘ.
Την έκθεση παρουσιάζει ο το enikos.gr.
Για την Κρήτη ειδικά αναφέρονται:
Στο Ηράκλειο, όπου εντοπίστηκαν 39 κρούσματα το Σάββατο, παρατηρείται μείωση σε σχέση με την Παρασκευή . Λόγω των έντονων διακυμάνσεων που σημειώθηκαν στην πορεία της πανδημίας ως αποτέλεσμα του πολύ μεγάλου αριθμού φορέων του μεταλλαγμένου στελέχους Β.1.1.7, το Ηράκλειο είχε μεγάλη διασπορά του ιού και αυτή η δυναμική καθυστέρησε και συνεχίζει να καθυστερεί τον αποχαρακτηρισμό της περιοχής ως κόκκινη. Το επιπλέον ανοδικό κύμα που διαμορφώθηκε τις τελευταίες ημέρες και μάλλον οφείλεται σε αυξημένες συρροές λόγω του Πάσχα, έχει αρχίσει να αποκλιμακώνεται, σύμφωνα με τις προβλέψεις, αλλά με πολύ αργό ρυθμό.
Στα Χανιά με 14 κρούσματα έχουμε μείωση σε σχέση με την Παρασκευή, και υπάρχουν έντονες διακυμάνσεις (μετά από ένα ανοδικό κύμα που οφείλονταν σε συρροές των ημερών του Πάσχα) που δυσχεραίνουν τη συστηματική αποκλιμάκωση. Τα Χανιά θα παραμείνουν ανάμεσα στις κόκκινες περιοχές και μετά τις 30 Μαΐου.
Μείωση κρουσμάτων παρατηρείται στο Ρέθυμνο με 8 κρούσματα, στο οποίο η προ 15 ημερών έντονα ανοδική τάση, είχε περιέλθει σε πορεία ισχυρής αποκλιμάκωσης , όμως η μικρή ανοδική τάση που έχει διαμορφωθεί, έχει φέρει την περιοχή ξανά πάνω από το όριο του χαρακτηρισμού ως κόκκινη. Στο Λασίθι παρατηρείται αύξηση σε σχέση με την Παρασκευή, καθώς εντοπίστηκαν 2 κρούσματα , και παρατηρούνται έντονες διακυμάνσεις, παρόλα αυτά, η περιφερειακή ενότητα βρίσκεται κάτω από το όριο της κόκκινης περιοχής.
Ακολουθεί η ανάλυση του καθηγητή Δημοσθένη Σαρηγιάννη και του Δρ. Σπύρου Καρακίτσιου για την εξέλιξη της πανδημίας στη χώρα μας, με αναφορές σε όλους τους νομούς:
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, ο αριθμός κρουσμάτων το Σάββατο ανήλθε στα 1505 νέα κρούσματα, με τα αποτελέσματα να συνάδουν με τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE (n=1550) μετά από επικαιροποίηση της παραμετροποίησης του μοντέλου στη βάση της παρατηρούμενη αποτελεσματικότητας των μέτρων που βρίσκονται σε ισχύ σήμερα. Ο αριθμός των τεστ που πραγματοποιήθηκαν ήταν 55141 και σε συνδυασμό με τον αριθμό των κρουσμάτων, ο δείκτης θετικότητας διαμορφώθηκε στο 2,7%. Η πραγματοποίηση αριθμού τεστ σε επίπεδα άνω των 50.000 την ημέρα (όπως και πραγματοποιείται τις τελευταίες ημέρες), συντελεί στο να εξάγουμε πιο ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με την πορεία της πανδημίας, αλλά και να εντοπίζονται περισσότεροι ασυμπτωματικοί και προσυμπτωματικοί, συντελώντας στον περιορισμό της πανδημίας. Γενικά όμως θα πρέπει να αυξηθεί κι άλλο ο αριθμός των τεστ ανίχνευσης του SARS-CoV-2 χρησιμοποιώντας τα rapid test και τα self test για να καταπολεμηθεί η δυναμική αύξησης της διασποράς στις περιοχές όπου μια τέτοια αύξηση διαφαίνεται από τα μέχρι τώρα δεδομένα και την υπολογιστική πλατφόρμα CORE.
Ο αριθμός ημερήσιων θανάτων (37) που καταγράφηκε το Σάββατο είναι σημαντικά μειωμένος σε σχέση με την Παρασκευή (56) και όπως είχαμε προβλέψει από την προηγούμενη εβδομάδα, ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος που σήμερα είναι 53 έχει ξεκινήσει αποκλιμάκωση σε συνδυασμό με την πτωτική πορεία του αριθμού των κρουσμάτων.
Όσον αφορά στους ασθενείς σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ), ο αριθμός τους μειώθηκε σημαντικά σε σχέση με την Παρασκευή (586 από 617). Έτσι συνεχίζεται η αποκλιμάκωση (αυτό βέβαια με την παραδοχή ότι θα συνεχίσουν να τηρούνται τα ισχύοντα μέτρα, συμπεριλαμβανομένων των προβλεπόμενων self-test και ανοίγματα δραστηριοτήτων υψηλού συγχρωτισμού, όπως τα mall και η εστίαση θα γίνουν με την κατάλληλη προετοιμασία), η οποία είναι πλέον σταθερή. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αριθμός των ασθενών σε κρίσιμη κατάσταση όπως και των θανάτων είναι αναλογικά χαμηλότερος σε σχέση με τα αντίστοιχα μεγέθη στο δεύτερο κύμα, τόσο λόγω των εμβολιασμών ευπαθών ομάδων, όσο και του υψηλότερου αριθμού τεστ ανίχνευσης, που συντελεί στον εντοπισμό περισσότερων ασυμπτωματικών ή ήπια συμπτωματικών κρουσμάτων. Επίσης, η διασπορά των μεταλλαγμένων στελεχών που έχουν μεγαλύτερη μεταδοτικότητα από το στέλεχος του SARS-CoV-2 που κυριαρχούσε μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου και η αυξημένη κινητικότητα του πληθυσμού έχουν μεγαλώσει το ποσοστό των νεότερων ηλικιών που μολύνονται με αποτέλεσμα η μέση ηλικία των μολύνσεων να έχει πέσει σημαντικά. Η καμπύλη εξέλιξης του αριθμού των ασθενών που νοσηλεύονται σε κλίνες ΜΕΘ με βάση τις προσομοιώσεις της πλατφόρμας CORE, όπως αυτή παρουσιάζεται στο Σχήμα 1, των ασθενών που νοσηλεύονται σε απλές κλίνες στο Σχήμα 2, ενώ μια εκτίμηση για την πορεία των θανάτων ανά ημέρα παρουσιάζεται στο Σχήμα 3.
Σχήμα 1. Αριθμός κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (ΜΕΘ) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE.
Σχήμα 2. Αριθμός κρουσμάτων σε σοβαρή κατάσταση (νοσηλευόμενοι σε απλές κλίνες) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE.
Σχήμα 3. Αριθμός θανάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE.
Η πορεία της μέσης εβδομαδιαίας τιμής των κρουσμάτων, καθώς και του κυλιόμενου μέσου όρου 7 ημερών του αριθμού των κρουσμάτων ανά 100.000 πληθυσμού, όπως έχουν καταγραφεί από τον ΕΟΔΥ και η αναμενόμενη πορεία τους όπως προδιαγράφεται από την υπολογιστική πλατφόρμα CORE για την Ελληνική επικράτεια μέχρι τις 31 Μαΐου, αποτυπώνονται στο Σχήμα 4. Με βάση το συνδυασμένο άνοιγμα της εστίασης στις 3 Μαΐου, και των προβλεπόμενων βαθμίδων εκπαίδευσης (Δημοτικά και Γυμνάσια) στις 10 Μαΐου, αναμέναμε την επιβράδυνση της πορείας αποκλιμάκωσης, με σημαντική πιθανότητα να υπάρξει και ένα μικρό ανοδικό κύμα το τελευταίο δεκαήμερο του Μαΐου. Εντούτοις, φάνηκε ότι ο συνδυασμός της μαζικής χρήσης των self-test με την άνοδο της θερμοκρασίας, συνέβαλαν καθοριστικά και με αυξημένη αποτελεσματικότητα στον περιορισμό της εξάπλωσης της πανδημίας. Με βάση την επικαιροποιημένη πρόβλεψη που πραγματοποιήσαμε, σύμφωνα με τον αριθμό των κρουσμάτων που παρατηρείται αυτές τις ημέρες, δεν αναμένουμε πλέον την προσωρινή αναστροφή της πορείας αποκλιμάκωσης. Αντίθετα, αναμένουμε τη συνέχιση της αποκλιμάκωσης, η οποία θα υποβοηθηθεί περαιτέρω από τον ταχύ ρυθμό εμβολιασμών (ο τελευταίος πρέπει βέβαια να συνεχιστεί). Πρέπει επίσης να σημειωθεί, ότι με βάση την επικαιροποιημένη ανάλυση των δεδομένων διασποράς της πανδημίας στη χώρα, παρατηρήθηκε αύξηση των ενεργών επαφών τις τελευταίες ημέρες του Απριλίου. Αυτές μπορούν να οφείλονται στο άνοιγμα των μεγάλων εμπορικών κέντρων (να σημειωθεί ότι έγινε χωρίς την εγκατάσταση συσκευών απολύμανσης του αέρα αν και πρόκειται για εσωτερικούς χώρους με ανάγκη τεχνητού εξαερισμού) και στην κίνηση της αγοράς λόγω του Πάσχα, αλλά και στις αυξημένες κοινωνικές επαφές κατά τη διάρκεια των εορτών του Πάσχα. Αντίθετα, η υποχρεωτική εφαρμογή του μέτρου των self-test (σε μαθητές, εκπαιδευτικούς και εργαζομένους σε διάφορους τομείς οικονομικών δραστηριοτήτων που άνοιξαν), συντέλεσε στο να μη γίνει αναστροφή της πορείας αποκλιμάκωσης. Αυτή η προβλεπόμενη πορεία, που αφορά τα κρούσματα, τους νοσηλευόμενους σε απλές κλίνες, όσο και σε ΜΕΘ, καθώς επίσης και τους θανάτους, βασίζεται στις ακόλουθες παραδοχές:
- 200.000 self-test πραγματοποιούνται ημερησίως, και οι φορείς που εντοπίζονται θετικοί και θα επιβεβαιώνονται και με τεστ του ΕΟΔΥ, θα εισέρχονται σε καραντίνα 14 ημερών και θα ακολουθεί ιχνηλάτηση των επαφών τους. Σε αυτή τη βάση πιστεύουμε να γίνεται κατανοητή η σημασία του μέτρου, αφού θα συντελεί αποφασιστικά στη διακοπή αλυσίδων μετάδοσης από ασυμπτωματικούς και προσυμπτωματικούς που χωρίς να έχουν αντιληφθεί ότι είναι φορείς, θα μετέδιδαν τον ιό. Επίσης πρέπει να γίνει κατανοητό ότι τα self-test αυτή τη στιγμή και μέχρι να επιτευχθεί η πολυπόθητη ανοσία μέσω των εμβολιασμών, είναι το αποτελεσματικότερο μέτρο για την ταχύτερη και όσο το δυνατόν επιστροφή στην κανονικότητα, με παράλληλο περιορισμό της διασποράς και αποκλιμάκωση της πανδημίας. Όπως ήδη αναφέρθηκε παραπάνω, η αποτελεσματικότητα του μέτρου των self-test ήδη αποδείχθηκε καθοριστική για την καλή επιδημική πορεία που παρατηρείται.
- Τα ανοίγματα δραστηριοτήτων που έχουν ξεκινήσει από τις 5 Απριλίου, θα πραγματοποιούνται με τους προγραμματισμένους όρους προφύλαξης και ταυτόχρονα δε θα παρατηρηθούν εικόνες αδικαιολόγητης συρροής. Χρειάζεται λοιπόν προσοχή, υπευθυνότητα και σύνεση ώστε να τηρηθούν οι παραπάνω όροι. Εάν συνεχιστεί η τήρηση των μέτρων, τότε η πορεία αποκλιμάκωσης δε θα αναστραφεί.
- Ο ρυθμός εμβολιασμών θα συνεχιστεί με το ρυθμό που πραγματοποιείται τώρα, δηλαδή περίπου 110.000 ημερησίως, όπως και πραγματοποιείται από τις 5 Μαΐου.
Με δεδομένη την αβεβαιότητα που αφορά κυρίως τις δύο πρώτες παραδοχές, οι προβλέψεις μας θα επαναεπικαιροποιούνται εάν παρατηρήσουμε αποκλίσεις που δε θα επιβεβαιώνουν την αναμενόμενη πορεία. Όπως ήδη αναφέραμε, η πορεία των κρουσμάτων φαίνεται να είναι ελαφρώς καλύτερη από την μέχρι πρότινος αναμενόμενη, και πλέον απομακρύνεται η πιθανότητα προσωρινής αναστροφής της πορείας αποκλιμάκωσης.
Όπως φαίνεται από το διάγραμμα, από τις 8 Απριλίου, είχε ξεκινήσει αποκλιμάκωση του αριθμού των κρουσμάτων, η οποία επιταχύνθηκε μετά τις 19 Απριλίου, ως αποτέλεσμα του συνδυασμού των self-test, του αυξημένου αριθμού των τεστ ανίχνευσης που πραγματοποιούνται από τον ΕΟΔΥ, την αύξηση της θερμοκρασίας και φυσικά της συνέχισης του lockdown. Όπως ήδη αναφέραμε, λόγω του ανοίγματος δραστηριοτήτων και των συρροών του Πάσχα, παρατηρήθηκε ήδη μια ταχεία ανάσχεση της πτωτικής πορείας την προπερασμένη εβδομάδα, όπως είχε προβλεφθεί από το μοντέλο CORE. Πάντως, αξίζει για άλλη μια φορά να αναφερθεί, ότι για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε σε άρση των περιοριστικών μέτρων για οικονομικές, εκπαιδευτικές και πολιτιστικές/αθλητικές δραστηριότητες, θα πρέπει να δημιουργήσουμε την κατάλληλη υποδομή ώστε να μπορέσουμε να αναχαιτίσουμε την υπερμετάδοση των μεταλλαγμένων στελεχών εκεί όπου συμβαίνει κατά το μάλλον, δηλαδή στους τόπους εργασίας και τα μέσα μαζικής μεταφοράς, ενώ πλέον με τα υπάρχοντα και διαφαινόμενα ανοίγματα ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται να δοθεί και στους χώρους εστίασης αλλά και στα σχολεία. Στα συμπεράσματα προτείνονται σχετικές λύσεις.
Σχήμα 4. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ελληνική επικράτεια
Στις επιμέρους περιοχές με υψηλό υγειονομικό κίνδυνο, το Σάββατο παρατηρείται χαμηλότερος αριθμός κρουσμάτων στη Θεσσαλονίκη με 141 κρούσματα (158 κρούσματα την Παρασκευή), και στην Αττική με 737 κρούσματα (994 την Οαρασκευή). Επίσης τονίζουμε ξανά την ανάγκη να γίνεται γνωστός από τον ΕΟΔΥ ο αριθμός των τεστ ανίχνευσης που πραγματοποιούνται ανά περιφερειακή ενότητα (ή τουλάχιστον στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη). Με αυτά τα δεδομένα, η Αθήνα πλέον αντιπροσωπεύει περίπου το 49% των κρουσμάτων, αλλά πλέον, εμφανίζει περισσότερα από τα πενταπλάσια κρούσματα από τη Θεσσαλονίκη. Ο ρυθμός με τον οποίο επέρχεται η αποκλιμάκωση στην Αττική, είναι λίγο χαμηλότερος από ότι στη Θεσσαλονίκη, γι’ αυτό και συνεχίζουμε να εφιστούμε την προσοχή μας στην Αττική (Σχήμα 5), για την οποία είχε επισημανθεί ο κίνδυνος από τις 29 Νοεμβρίου. Δυστυχώς, διαφαίνεται ότι η πτώση δεν είναι η αναμενόμενη αρχικά με βάση το σκληρό lockdown που εφαρμόσθηκε (η απόδοση του lockdown είναι μειωμένη κατά 25% σε σχέση με το lockdown του Απριλίου 2020), σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η διασπορά του μεταλλαγμένου στελέχους B.1.1.7. του SARS-CoV-2 στον πληθυσμό της Αττικής, είναι ιδιαίτερα υψηλή και πρόσφατα ανιχνεύθηκαν και 2 νέες μεταλλάξεις με αυξημένη μεταδοτικότητα. Στη βάση των αναθεωρημένων προβλέψεων, και με δεδομένες τόσο τη μειωμένη απόδοση του lockdown, όσο και την αυξημένη διασπορά των μεταλλαγμένων στελεχών που αυξάνουν τη μεταδοτικότητα, δεν διαφαίνεται άμεση αποκλιμάκωση της πανδημίας στην Αττική (παρά την προσωρινή μείωση των κρουσμάτων που παρατηρήθηκαν αυτή την εβδομάδα), εάν δεν γίνει πιο συνεπής εφαρμογή των μέτρων που είναι σε ισχύ. Η πορεία των κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ) στην Αθήνα, παρουσιάζονται στο Σχήμα 8.
Σχήμα 5. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αττική
Σχήμα 6. Αριθμός κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (ΜΕΘ) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE στην Αθήνα
Πλέον, παρατηρείται πορεία αποκλιμάκωσης των ΜΕΘ στην Αττική, σε ρυθμό που ακολουθεί την προβλεπόμενη από το μοντέλο. Όμοια, τις τελευταίες 4 ημέρες στη Θεσσαλονίκη, ο αυξημένος αριθμός διασωληνωμένων (Σχήμα 8) σε σχέση με τα κρούσματα (Σχήμα 7), ξεκίνησε και εδώ να αποκλιμακώνεται, όπως είχαμε προβλέψει. Η πορεία της διασποράς στη Θεσσαλονίκη (Σχήμα 7), αν και στις αρχές Μαρτίου ακολουθούσε τη σχετικά ήπια αύξηση που αναμέναμε, με τα δεδομένα των 395 νέων κρουσμάτων στις 9/3, των 394 στις 17/3 των 535 στις 30/3 μας έχουν οδηγήσει σε αναθεώρηση των προβλέψεων λόγω της επίσης μεγαλύτερη παρουσίας των μεταλλαγμένων στελεχών. Σύμφωνα με τις αναθεωρημένες εκτιμήσεις, αναμένεται να συνεχίσει η αργή αποκλιμάκωση των κρουσμάτων που ξεκίνησε από τις 21 Απριλίου (Σχήμα 7). Η πορεία των κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ) στη Θεσσαλονίκη, παρουσιάζονται στο Σχήμα 8.
Σχήμα 7. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Θεσσαλονίκη
Σχήμα 8. Αριθμός κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (ΜΕΘ) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE στη Θεσσαλονίκη
Όσον αφορά στη Θεσσαλία, μειωμένος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Παρασκευή παρατηρήθηκε στη Λάρισα με 48 κρούσματα το Σάββατο (Σχήμα 9)Σχήμα 11), αν και πλέον βρίσκεται σε σταθεροποιητική τροχιά, έχοντας πέσει κάτω από το όριο της κόκκινης περιοχής. Στη Μαγνησία με 32 κρούσματα (Σχήμα 10) παρατηρείται μείωση σε σχέση με την Παρασκευή, και παρατηρείται αργή αποκλιμάκωση της ανοδικής τάσης των προηγουμένων ημερών, η οποία μάλλον οφείλεται σε συρροή των ημερών του Πάσχα και η οποία θα καθυστερήσει τον αποχαρακτηρισμό της περιφερειακής ενότητας από κόκκινη περιοχή. Στα Τρίκαλα με 12 κρούσματα (Σχήμα 12) παρατηρείται αύξηση σε σχέση με την Παρασκευή, και η ανοδική πορεία των προηγουμένων ημερών, έχει επανέλθει σε καθοδική, και η περιοχή βρίσκεται στο όριο αποχαρακτηρισμού της περιφερειακής ενότητας από κόκκινη περιοχή.
Σχήμα 9. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λάρισα
Σχήμα 10. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Μαγνησία
Σχήμα 11. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καρδίτσα
Σχήμα 12. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Τρίκαλα
Στην Αχαΐα, παρουσιάζεται μείωση σε σχέση με την Παρασκευή με 43 κρούσματα (Σχήμα 13). Με τα δεδομένα των τελευταίων ημερών, ενώ η πορεία της πανδημίας βρισκόταν σε σταθερή αποκλιμάκωση (και πλέον η περιοχή είχε αποχαρακτηριστεί από κόκκινη), διαμορφώθηκε ένα ανοδικό κύμα (που πλέον αποκλιμακώνεται), το οποίο την έχει επαναφέρει στο όριο της κόκκινης περιοχής. Μειωμένος αριθμός κρουσμάτων στη Λακωνία με 0 κρούσματα (Σχήμα 15), στην οποία έχει αρχίσει να αποκλιμακώνεται η έντονα αυξητική τάση των τελευταίων ημερών, αλλά παρουσιάζονται διακυμάνσεις, που είναι χαρακτηριστικές για τις επαρχιακές πόλεις. Μείωση παρουσιάστηκε στην Αργολίδα με 5 κρούσματα (Σχήμα 16) στην οποία διατηρείται η τροχιά αποκλιμάκωσης, η οποία έχει πλέον μετά την κάμψη του κύματος και ακολουθεί την πορεία του μοντέλου. Στην Αρκαδία όπου εντοπίσθηκαν 10 κρούσματα (Σχήμα 14), η τάση είναι καθοδική, ακολουθώντας την πορεία του μοντέλου, αλλά η περιοχή θα πέσει κάτω από το όριο αποχαρακτηρισμού από κόκκινη μετά τις 30 Μαΐου. Όσον αφορά άλλες περιοχές της Πελοποννήσου, αυξημένος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Παρασκευή εμφανίζεται στη Μεσσηνία με 7 κρούσματα το Σάββατο (Σχήμα 17) και μειωμένος στην Ηλεία με 7 κρούσματα (Σχήμα 18). Αυτή τη στιγμή η Ηλεία είναι από τις περιοχές που έχουν διανύσει μία πολύ έντονη ανοδική πορεία, η οποία έχει καμφθεί όπως είχαμε προβλέψει, και πλέον βρίσκεται στο όριο του να αποχαρακτηριστεί από κόκκινη. Στην Κορινθία παρατηρείται μείωση σε σχέση με την Παρασκευή με 16 κρούσματα (Σχήμα 19), και συνεχίζουν οι διακυμάνσεις, γι’ αυτό και η περιοχή θα παραμείνει κόκκινη, ίσως και μέχρι το τέλος Μαΐου. Υπάρχει ανάγκη αύξησης του αριθμού των τεστ ανίχνευσης στην Πελοπόννησο (ιδιαίτερα στην Αχαΐα, αλλά και σε άλλες περιοχές όπως η Κορινθία, η Αρκαδία και η Ηλεία) με σκοπό την διακοπή των αλυσίδων μετάδοσης και τη συνέχιση της συνολικά πτωτικής πορείας που έχει διαμορφωθεί.
Σχήμα 13. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αχαΐα
Σχήμα 14. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λακωνία
Σχήμα 15. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αργολίδα
Σχήμα 16. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αρκαδία
Σχήμα 17. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Μεσσηνία
Σχήμα 18. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ηλεία
Σχήμα 19. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Κορινθία
Στην Αιτωλοακαρνανία (Σχήμα 20) με 33 κρούσματα το Σάββατο παρατηρείται μειωμένος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Παρασκευή (69 κρούσματα) (Σχήμα 20). Η εξέλιξη την πανδημίας στην περιοχή βρίσκεται σε σαφή αποκλιμάκωση όπως δείχνει το σχετικό γράφημα σύμφωνα με τις προβλέψεις του μοντέλου CORE.
Όπως έχουμε πει και παλιότερα, σε όλες τις επαρχιακές περιφερειακές ενότητες παρατηρούνται διακυμάνσεις οι οποίες ενίοτε αντιστρέφουν γρήγορα την καθοδική πορεία και δυστυχώς οι φόβοι που είχαμε εκφράσει παρατηρώντας και προηγούμενες κυμάνσεις, επιβεβαιώθηκαν ξανά, και η περιοχή διανύει ένα επιπλέον ανοδικό κύμα (συγκεκριμένα το 4ο μέσα στο 2021), το οποίο μάλιστα είναι και το υψηλότερο από όλα. Επειδή αυτές οι διακυμάνσεις παρατηρούνται περισσότερο σε περιοχές της επαρχίας, παρά στα 2 μεγάλα αστικά κέντρα, θα ήταν χρήσιμο να ανακοινώνονται (ή τουλάχιστον να κοινοποιούνται στην ερευνητική ομάδα HERACLES) τα στοιχεία του ημερήσιου αριθμού των τεστ τα οποία διενεργούνται από τον ΕΟΔΥ ανά περιοχή, έτσι ώστε να μπορούμε να διαπιστώνουμε νωρίς εάν αυτές οι διακυμάνσεις οφείλονται σε γεγονότα υπερμετάδοσης (που σχετίζονται με δραστηριότητες που δε συνάδουν με την τήρηση των μέτρων) ή με τη διακύμανση του αριθμού των τεστ ανίχνευσης σε ημερήσια βάση. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι διακυμάνσεις δεν μπορούν να εξηγηθούν ούτε από τα ισχύοντα μέτρα, ούτε από τη βελτίωση του καιρού, παρά μόνο από φαινόμενα αδικαιολόγητης συρροής, γι’ αυτό και είναι αναγκαίες, τόσο η αύξηση της επιδημιολογικής επιτήρησης, όσο και ο έλεγχος συμμόρφωσης με τα μέτρα αναχαίτισης της επιδημίας.
Στην Εύβοια, με 25 κρούσματα , παρατηρείται μειωμένος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Παρασκευή (Σχήμα 21). Η συνολική πορεία της καμπύλης νέων κρουσμάτων ενώ είχε επανέλθει σε πτωτική όπως είχαμε αρχικά προβλέψει, υφίσταται διακυμάνσεις. Λόγω αυτών των διακυμάνσεων, η Εύβοια προβλέπεται να παραμείνει «κόκκινη» μέχρι το τρίτο 10ήμερο του Μαΐου. Αύξηση στον αριθμό των κρουσμάτων είχαμε στη Βοιωτία με 28 κρούσματα (Σχήμα 22), στην οποία επίσης είχε διαμορφωθεί μια τάση σταθεροποίησης πριν 15 ημέρες, η οποία όμως ακολουθήθηκε από ανοδική τάση που έχει ξεκινήσει την προβλεπόμενη αποκλιμάκωση. Η εξέλιξη της πανδημίας στη Βοιωτία, σημαίνει ότι η περιφερειακή ενότητα θα παραμείνει κόκκινη μετά και τα μέσα Μαΐου. Μειωμένος σε σχέση με την Παρασκευή ήταν ο αριθμός των κρουσμάτων και στη Φθιώτιδα με 14 κρούσματα (Σχήμα 24), η οποία έχει περιέλθει σε αποκλιμάκωση της ανοδικής πορείας που την είχε επαναφέρει πάνω από το όριο του να χαρακτηριστεί κόκκινη. Αύξηση του αριθμού κρουσμάτων σε σχέση με τις προηγούμενες ημέρες παρατηρήθηκε στην Ευρυτανία, καθώς το Σάββατο εντοπίστηκαν 2 κρούσματα (Σχήμα 25), και παρά τις συνεχείς διακυμάνσεις, πλέον η περιοχή πέρασε ξανά υπό το όριο του αποχαρακτηρισμού της από κόκκινη. Μείωση παρατηρήθηκε στην Φωκίδα με 2 κρούσματα (Σχήμα 23), στην οποία είχε διαμορφωθεί ανοδική πορεία, η οποία επίσης βρίσκεται πλέον σε κάμψη.
Σχήμα 20. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αιτωλοακαρνανία
Σχήμα 21. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Εύβοια
Σχήμα 22. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Βοιωτία
Σχήμα 23. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Φωκίδα
Σχήμα 24. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Φθιώτιδα
Σχήμα 25. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Ευρυτανία
Μειωμένος σε σχέση με την Παρασκευή ήταν ο αριθμός των κρουσμάτων στα Ιωάννινα με 25 κρούσματα το Σάββατο (Σχήμα 26), όπου παρατηρήθηκε έντονα ανοδική διακύμανση, οπότε τα Ιωάννινα διανύουν ένα επιπλέον ανοδικό κύμα που έχει περιέλθει σε αποκλιμάκωση, το οποίο όμως υφίσταται συνεχείς διακυμάνσεις που θα συντελέσουν ώστε να παραμείνουν στις κόκκινες περιοχές μέχρι το τέλος Μαΐου, άρα χρειάζεται προσοχή στην εφαρμογή των μέτρων αναχαίτισης της πανδημίας. Αντίθετα, αύξηση παρατηρείται στην Θεσπρωτία καθώς εντοπίστηκαν 3 κρούσματα (Σχήμα 27) με τη συνολική πορεία να έχει περιέλθει στην αναμενόμενη αποκλιμάκωση που είχαμε προβλέψει. Σταθεροποίηση παρατηρήθηκε στην Άρτα με 1 κρούσμα (Σχήμα 28), η οποία παρά τις διακυμάνσεις, βρίσκεται σε σταθερά πτωτική πορεία. Στην Πρέβεζα παρατηρήθηκε αυξημένος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Παρασκευή με 5 κρούσματα, με τη συνολική πορεία να έχει περιέλθει στην αναμενόμενη αποκλιμάκωση (Σχήμα 29).
Σχήμα 26. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Ιωάννινα
Σχήμα 27. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Θεσπρωτία
Σχήμα 28. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Άρτα
Σχήμα 29. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πρέβεζα
Όσον αφορά στις πόλεις της Βορείου Ελλάδας, μείωση κρουσμάτων σε σχέση με την Παρασκευή παρουσιάζεται στην Πιερία με 3 κρούσματα το Σάββατο (Σχήμα 37), στην Κοζάνη με 16 κρούσματα (Σχήμα 32), στις Σέρρες με 10 κρούσματα (Σχήμα 39), στην Πέλλα με 9 κρούσματα (Σχήμα 31), στα Γρεβενά με 0 κρούσματα (Σχήμα 38), στην Καβάλα με 8 κρούσματα (Σχήμα 45), στην Καστοριά με 5 κρούσματα (Σχήμα 40) και στη Φλώρινα με 8 κρούσματα (Σχήμα 33). Ίδιος αριθμός κρουσμάτων παρατηρήθηκε στην Ημαθία με 10 κρούσματα (Σχήμα 30), στην Χαλκιδική με 3 κρούσματα (Σχήμα 41) και στο Κιλκίς με 8 κρούσματα (Σχήμα 35). Στην Κοζάνη η πορεία της πανδημίας φαίνεται να αποκλιμακώνεται πλέον από το έντονα ανοδικό κύμα των προηγουμένων εβδομάδων όπως και στην Καστοριά, στην Καβάλα και στο Κιλκίς. Με βάση τα τωρινά δεδομένα, όλες οι περιοχές της Βορείου Ελλάδας βρίσκονται σταθερά σε καθοδική πορεία. Είναι επίσης σημαντικό, ότι η σταθερά καθοδική πορεία παρουσίασε ανάσχεση σε λίγες μόνο περιοχές και για μικρή διάρκεια, γεγονός που υποδεικνύει ότι μάλλον δεν παρατηρήθηκαν αδικαιολόγητες συρροές τις ημέρες του Πάσχα.
Σχήμα 30. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ημαθία
Σχήμα 31. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πέλλα
Σχήμα 32. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Κοζάνη
Σχήμα 33. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Φλώρινα
Σχήμα 34. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Δράμα
Σχήμα 35. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Κιλκίς
Σχήμα 36. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καβάλα
Σχήμα 37. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πιερία
Σχήμα 38. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Γρεβενά
Σχήμα 39. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στις Σέρρες
Σχήμα 40. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καστοριά
Σχήμα 41. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Χαλκιδική
Όσον αφορά τη Θράκη, στη Ροδόπη το Σάββατο εντοπίστηκαν 4 κρούσματα και η συνολική πορεία είναι ελαφρά πτωτική, οπότε η περιφερειακή ενότητα είναι λίγο κάτω από το όριο της κόκκινης περιοχής (Σχήμα 42). Μειωμένος σε σχέση με την Παρασκευή είναι ο αριθμός των κρουσμάτων στην Ξάνθη με 10 κρούσματα (Σχήμα 33), και η ανοδική τάση των προηγουμένων εβδομάδων έχει περιέλθει σε ελαφρά πτωτική με έντονες διακυμάνσεις. Ο Έβρος, με 9 κρούσματα (Σχήμα 44), παρουσιάζει αύξηση σε σχέση με την Παρασκευή, και παρά τις διακυμάνσεις που παρατηρούνται, η περιοχή πέρασε υπό του ορίου χαρακτηρισμού ως κόκκινη.
Σχήμα 42. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Ροδόπη
Σχήμα 43. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ξάνθη
Σχήμα 44. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στον Έβρο
Στην Κρήτη
Στο Ηράκλειο, όπου εντοπίστηκαν 39 κρούσματα το Σάββατο, παρατηρείται μείωση σε σχέση με την Παρασκευή (Σχήμα 45). Λόγω των έντονων διακυμάνσεων που σημειώθηκαν στην πορεία της πανδημίας ως αποτέλεσμα του πολύ μεγάλου αριθμού φορέων του μεταλλαγμένου στελέχους Β.1.1.7, το Ηράκλειο είχε μεγάλη διασπορά του ιού και αυτή η δυναμική καθυστέρησε και συνεχίζει να καθυστερεί τον αποχαρακτηρισμό της περιοχής ως κόκκινη. Το επιπλέον ανοδικό κύμα που διαμορφώθηκε τις τελευταίες ημέρες και μάλλον οφείλεται σε αυξημένες συρροές λόγω του Πάσχα, έχει αρχίσει να αποκλιμακώνεται, σύμφωνα με τις προβλέψεις, αλλά με πολύ αργό ρυθμό. Στα Χανιά με 14 κρούσματα (Σχήμα 46) έχουμε μείωση σε σχέση με την Παρασκευή, και υπάρχουν έντονες διακυμάνσεις (μετά από ένα ανοδικό κύμα που οφείλονταν σε συρροές των ημερών του Πάσχα) που δυσχεραίνουν τη συστηματική αποκλιμάκωση. Τα Χανιά θα παραμείνουν ανάμεσα στις κόκκινες περιοχές και μετά τις 30 Μαΐου. Μείωση κρουσμάτων παρατηρείται στο Ρέθυμνο με 8 κρούσματα, στο οποίο η προ 15 ημερών έντονα ανοδική τάση, είχε περιέλθει σε πορεία ισχυρής αποκλιμάκωσης (Σχήμα 47), όμως η μικρή ανοδική τάση που έχει διαμορφωθεί, έχει φέρει την περιοχή ξανά πάνω από το όριο του χαρακτηρισμού ως κόκκινη. Στο Λασίθι παρατηρείται αύξηση σε σχέση με την Παρασκευή, καθώς εντοπίστηκαν 2 κρούσματα , και παρατηρούνται έντονες διακυμάνσεις (Σχήμα 48), παρόλα αυτά, η περιφερειακή ενότητα βρίσκεται κάτω από το όριο της κόκκινης περιοχής.
Σχήμα 45. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Ηράκλειο
Σχήμα 46. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Χανιά
Σχήμα 47. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Ρέθυμνο
Σχήμα 48. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Λασίθι
Στη Λέσβο το Σάββατο, εντοπίστηκαν 5 κρούσματα (Σχήμα 49), η συνολική πορεία είναι ανοδική και πλέον βρίσκεται αρκετά πάνω από το όριο της κόκκινης
περιοχής. Στην Κέρκυρα με 5 κρούσματα (Σχήμα 50) παρατηρείται μείωση σε σχέση με την Παρασκευή, και το πολύ έντονο ανοδικό κύμα που διαμορφώθηκε ξανά λόγω του Πάσχα και του ανοίγματος δραστηριοτήτων, έχει ξεκινήσει την αναμενόμενη αποκλιμάκωση, παρά τις διακυμάνσεις. Το μοντέλο CORE προβλέπει αποκλιμάκωση της πανδημίας στην περιφερειακή ενότητα αλλά χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή για να γίνει αυτό πραγματικότητα. Στη Χίο παρατηρείται αύξηση με 3 κρούσματα το Σάββατο (Σχήμα 51), η συνολική πορεία παραμένει καθοδική και η Χίος έχει πλέον απομακρυνθεί έντονα από το όριο της κόκκινης περιοχής. Στη Θάσο, όπου εντοπίστηκε 1 κρούσμα (Σχήμα 52), παρατηρούνται διακυμάνσεις στη συνολικά έντονα καθοδική τάση και πλέον βρίσκεται λίγο κάτω από το όριο του χαρακτηρισμού ως κόκκινη περιοχή.
Σχήμα 49. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λέσβο
Σχήμα 50. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Κέρκυρα
Σχήμα 51. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Χίο
Σχήμα 52. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Θάσο
Συμπεράσματα:
Με βάση τα αποτελέσματα του Σαββάτου, είχαμε μείωση του αριθμώ των ασθενών σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ) σε σχέση με την Παρασκευή, και συνολικά συνεχίζει η συνολικά αργή αποκλιμάκωση, η οποία εκφράζεται και στον αριθμό των θανάτων. Οι προβλέψεις αυτές συνάδουν με τις προσομοιώσεις του μοντέλου CORE, όπως και ο αριθμός των κρουσμάτων, μετά και τις επικαιροποιημένες προβλέψεις, σύμφωνα με τις οποίες ελήφθη υπόψιν η αυξημένη αποτελεσματικότητα των μέτρων περιορισμού της πανδημίας (κυρίως των self-test), που φαίνεται να συντελούν στην αποφυγή της προσωρινής ανακοπής της πορείας αποκλιμάκωσης. Σε πανελλαδικό επίπεδο ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος του δείκτη θετικότητας διαμορφώθηκε στο 4,2% (η ημερήσια τιμή το Σάββατο είναι 2,7%) ενώ ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος του πραγματικού αριθμού αναπαραγωγής Rt (δηλαδή ο αριθμός των ατόμων που ένας φορέας μπορεί να επιμολύνει) διαμορφώθηκε στο 0,87 (τιμές του Rt πάνω από τη μονάδα υποδηλώνουν καθαρή αύξηση της διασποράς του ιού στην κοινότητα). Η ταυτόχρονη αύξηση και των δύο δεικτών, που παρατηρήθηκε την εβδομάδα μετά του Πάσχα, υποδηλώνει την συνολικά αυξητική πορεία στο συνολικό αριθμό κρουσμάτων στη χώρα από την Πέμπτη του Πάσχα και έπειτα. Με βάση τα σημερινά αποτελέσματα, βλέπουμε ότι οι ανοδικές τάσεις διαφόρων περιοχών οι οποίες χρονικά συνάδουν με αύξηση επαφών τις ημέρες του Πάσχα, έχουν περιέλθει σε κάμψη. Παρόλο που και αυτήν, αλλά και την προηγούμενη εβδομάδα παρατηρήθηκε μείωση και των δύο δεικτών, είναι σημαντικό να διατηρηθεί ο υψηλός αριθμός των τεστ ανίχνευσης, έτσι ώστε να μπορούμε να έχουμε καλή εικόνα της διασποράς της πανδημίας στις επόμενες ημέρες, όπου συνδυάζονται με τα πιο πρόσφατα ανοίγματα (εστίαση, άνοιγμα Δημοτικών και Γυμνασίων). Πλέον δεν αναμένουμε στις επόμενες ημέρες μια προσωρινή αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων στο τέλος Μαΐου, αρκεί να συνεχιστεί η συμμόρφωση με τα ισχύοντα μέτρα περιορισμού της πανδημίας και κυρίως τη συνέχιση των των self-test (σε μαθητές, εκπαιδευτικούς και εργαζομένους στους ενεργούς τομείς οικονομικών δραστηριοτήτων).
Η ήπια αναχαίτιση του 3ου κύματος που παρατηρούνταν μέχρι και τις ημέρες του Πάσχα, οφείλονταν σε ένα συνδυασμό παραμέτρων, οι οποίες είναι η συνέχιση του lockdown, η χρήση των self-test, η αύξηση του αριθμού των τεστ από τον ΕΟΔΥ, γεγονός που συντελεί στην απομάκρυνση από τις αλυσίδες μετάδοσης των ασυμπτωματικών και προσυμπτωματικών φορέων, η προοδευτική βελτίωση του καιρού και σε μικρότερο βαθμό η πρόοδος των εμβολιασμών, η σημασία των οποίων στον έλεγχο της πανδημίας θα αρχίσει να είναι πιο εμφανής από το τέλος του επόμενου μήνα, ιδιαίτερα λαμβάνοντας υπόψιν τη σημαντική αύξηση του ρυθμού εμβολιασμού, με περίπου 110.000 εμβολιασμούς ημερησίως. Όμως, με δεδομένο το άνοιγμα του λιανικού εμπορίου και όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων πλέον, είναι ακόμα πιο σημαντική η τήρηση των μέτρων, ενώ ύψιστης σημασίας στις επόμενες εβδομάδες θα αποδειχθεί η ορθή και μαζική εφαρμογή των self-test, με ταυτόχρονη αύξηση της ιχνηλασίας των επαφών των ανιχνευθέντων ως θετικοί και καραντίνα 14 ημερών για τους συμπολίτες μας που θα επιβεβαιωθεί ότι είναι θετικοί στην μόλυνση με SARS-CoV-2 ακόμη και αν είναι ασυμπτωματικοί. Καθοριστικότατη για την όσο το δυνατόν αποφυγή σημαντικής αύξησης κρουσμάτων λόγω των σχεδιαζόμενων επιπρόσθετων ανοιγμάτων είναι η εντατικοποίηση των self-test, η σημαντικότητα και η αποτελεσματικότητα των οποίων έχει ήδη φανεί τις προηγούμενες 6 εβδομάδες. Εάν αυτά πραγματοποιηθούν στο βαθμό και με τον τρόπο που προβλέπεται, η συνολική πορεία αποκλιμάκωσης της πανδημίας θα συνεχιστεί, περαιτέρω υποβοηθούμενη από τον αυξημένο ρυθμό εμβολιασμού θα συνεχιστεί από εκεί και έπειτα.
Παρά την εφαρμογή οριζόντιων μέτρων ανάσχεσης της πανδημίας που εφαρμόσθηκαν από τα τέλη Οκτωβρίου, η πορεία της τελευταίας διαφοροποιείται από περιοχή σε περιοχή. Οι παραπάνω παρατηρήσεις τείνουν στο συμπέρασμα ότι η διαχείριση του υγειονομικού κινδύνου, ακόμα και τώρα που εισδεχόμαστε στην καλοκαιρινή περίοδο και ταυτόχρονα προχωρούν οι εμβολιασμοί με πιο γρήγορο ρυθμό, θα πρέπει να συνεχίσει να εξετάζεται σε τοπικό επίπεδο. Πλέον προβληματίζουν πέρα από την Αττική και τη Θεσσαλονίκη, η Λάρισα, η Μαγνησία, η Αρκαδία, η Κορινθία, η Αιτωλοακαρνανία, η Εύβοια, η Βοιωτία, τα Ιωάννινα, τα Γρεβενά, η Ξάνθη, τα Χανιά, το Ηράκλειο, το Ρέθυμνο, η Κέρκυρα και η Λέσβος. Ειδικά η Λέσβος, είναι η περιοχή με την πιο έντονα ανοδική τάση αυτές τις ημέρες. Ανάγκη επιτήρησης έχουν περιοχές οι οποίες είτε τείνουν να αποχαρακτηριστούν, είτε πρόσφατα αποχαρακτηρίστηκαν από κόκκινες, όπως τα Τρίκαλα, η Αχαΐα, η Ηλεία, η Φθιώτιδα, η Θεσπρωτία, η Κοζάνη, η Καβάλα, η Καστοριά, η Πιερία, η Δράμα, η Ημαθία, η Πέλλα, η Πιερία, το Κιλκίς, η Φλώρινα, και η Θάσος.
Συνολικά, τα τεστ ανίχνευσης θα πρέπει να φτάσουν τουλάχιστον στα 120.000 και να δίνεται έμφαση στοχευμένα στις περιφερειακές ενότητες στις οποίες η δυναμική της διασποράς φαίνεται να είναι ανησυχητική για 1-2 ημέρες ώστε να ανιχνεύονται οι ασυμπτωματικοί και προσυμπτωματικοί φορείς και να σπάει η αλυσίδα μετάδοσης βάζοντάς τους σε καραντίνα.
Λόγω της ανησυχίας που εγείρει η παρουσία στην κοινότητα των μεταλλαγμένων στελέχους του SARS-CoV-2 (κυρίως η βρετανική και η νοτιοαφρικανική μετάλλαξη, και πλέον και η ινδική μετάλλαξη Β.1.1.318) και προκειμένου να περιορίσουμε ή τουλάχιστον να καθυστερήσουμε την ευρεία διασπορά τους, προτείνουμε τα ακόλουθα μέτρα πριν συζητηθεί το περαιτέρω άνοιγμα εκπαιδευτικών και οικονομικών δραστηριοτήτων:
– πιστή εφαρμογή του ήδη υπάρχοντος νομοθετικού πλαισίου για την τηλεργασία (όσο το δυνατόν περισσότερο, αλλά τουλάχιστον 50%) ή ακόμη και αύξηση του ελάχιστου ορίου τηλεργασίας στο 75% όπου αυτό είναι δυνατόν τόσο από δημόσιους όσο και ιδιωτικούς φορείς – είναι απαραίτητο να υπάρξει άμεσα πολύ μεγαλύτερος έλεγχος της εφαρμογής της σχετικής ΚΥΑ από όλους τους εργοδότες του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα. Σημερινά στοιχεία δείχνουν ότι το επίπεδο τηλεργασίας στον ιδιωτικό τομέα ανέρχεται οριακά στο 25%. Υπάρχει άμεση ανάγκη για επιτήρηση της εφαρμογής της σήμερα ισχύουσας νομοθεσίας και για την περαιτέρω ενίσχυσή της.
– αύξηση του αριθμού των δοκιμών στους εργάτες γης που έρχονται στη χώρα από τα βόρεια σύνορα
– χρήση συσκευών καθαρισμού αέρα (συσκευές απολύμανσης και φιλτραρίσματος αέρα) σε σχολικές αίθουσες με πάνω από 17 μαθητές, στα καταστήματα λιανικού εμπορίου, σε μέσα μαζικής μεταφοράς, στην ακτοπλοϊα, σε εστιατόρια και σε δημόσιους κλειστούς χώρους. Αυτό θα συντελέσει σε μείωση κατά 20-25% του συνολικού ρυθμού μετάδοσης (καθώς η αερομεταφερόμενη μετάδοση αντιπροσωπεύει πάνω από το 25-30% του συνόλου).
– Να γίνει αύξηση του ποσοστού εμβολιασμού στο μέγιστο δυνατό επίπεδο, για να χρησιμοποιηθεί ως ενεργός έλεγχος της δυναμικής της πανδημίας και να δημιουργηθεί τεχνητή ανοσία σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Μετά το πέρας του εμβολιασμού ευπαθών ομάδων η έρευνά μας έχει καταδείξει ότι στοχευμένος εμβολιασμός επαγγελματικών ομάδων ανεξάρτητα ηλικίας που έρχονται σε περισσότερες ενεργές επαφές λόγω της φύσης της εργασίας τους θα μπορούσε να μειώσει κατά 70.000 τα ενεργά κρούσματα στον ελληνικό πληθυσμό μέχρι το τέλος Ιουνίου. Τέτοιες επαγγελματικές ομάδες θα ήταν με προτεραιότητα οι εργαζόμενοι στον τουρισμό και τα καταλύματα, στην εστίαση, στο λιανικό εμπόριο, στην εκπαίδευση, στις μεταφορές, και στην παροχή υπηρεσιών.
– Σχετικά με το άνοιγμα των συνόρων σε τουριστικές ροές, αυτό θα πρέπει να συνοδευτεί με τα παρακάτω μέτρα:
α) εργαστηριακός έλεγχος των ταξιδιωτών τουλάχιστον 48 ώρες πριν την αναχώρηση με δυνατότητα επανάληψης του ελέγχου 7 ημέρες από την άφιξή τους στη χώρα
β) πιστοποιητικό ανάρρωσης από την Covid-19 με ημερομηνία μέχρι 6 μήνες πριν την άφιξή τους στη χώρα.
γ) δυνατότητα αυξημένου αριθμού rapid test στα τουριστικά θέρετρα της χώρας και όχι μόνο στις πύλες εισόδου.
Αν θέλουμε να συνδυάσουμε τη χρηστή διαχείριση του υγειονομικού κινδύνου από την COVID-19 με την εύρυθμη λειτουργία της οικονομίας και της κοινωνίας, είναι κρίσιμο να προετοιμάζουμε κατάλληλα τους χώρους εργασίας, εκπαίδευσης, τα μέσα μαζικής μεταφοράς σε επίπεδα υποδομής ώστε να μπορούν να λειτουργήσουν με αυξημένη ασφάλεια και να μην στηριζόμαστε μόνο στα μέτρα περιορισμού δραστηριοτήτων. Ο περιορισμός δραστηριοτήτων και το lockdown είναι τα τελικά μέτρα που παίρνουμε όταν πρέπει να περιορίσουμε την επέκταση της διασποράς του SARS-CoV-2 δραστικά, δεν μπορεί να είναι τα πρώτα μέτρα που παίρνουμε.
